Neler yeni

Kohlberg’in Ahlak Gelişim Kuramı

Katılım
13 Eki 2011
Mesajlar
994
Beğeniler
3
#1
Kohlberg, ahlaki gelişim kuramında, ahlaki yargının insan yaşamındaki işlevi
çerçevesinde incelenmesi gerektiğini vurgular. Kolhberg’in ahlak gelişimi kuramı,
Piaget’nin kuramının yeniden incelenmesi, yeniden adlandırılmasıdır. Kohlberg de Piaget
gibi çocuk ve yetişkinlerin belirli durumlarda davranışları nasıl yorumladıklarını
incelemiştir. Piaget ahlaki gelişimi bir inşa süreci; Kohlberg ise evrensel ahlaki ilkelerin
keşif süreci olarak görmektedir. Ayrıca Piaget, anlattığı öykülerde eylem ve düşünce
arasında bir ayrım gözetmezken, Kohlberg deneğin zihnindeki çatışmaları anlamaya yönelik
hipotetik öyküler anlatmaktadır. Bu amaçla çocukların ve yetişkinlerin ahlaki ikilemlerini
kapsayan belli durumlar vererek onlara bu durumlarda nasıl tepkide bulunacaklarını sorarak
yürütmüştür.
Kohlberg, değişik yaş grupları ve sosyoekonomik düzeylerdeki bireylere değişik
öyküler verdikten sonra öyküde anlatılan durum ile ilgili karar vermelerini ister. Verilen
kararın doğru ya da yanlış olması önemli değildir. Önemli olan bireyin öyküde anlatılan
soruna çözüm bulurken kullandığı gerekçeler ve yaptığı değerlendirmelerdir.
Kohlberg’in kullandığı problem durumlarından(ahlaki ikilemlerden) iki örnek durum
aşağıda verilmiştir:
Ø Örnek Durum: Avrupa’da bir kadın, az görülen kanser hastalığının bir türü
nedeniyle ölmek üzeredir. Bu kentte bulunan bir eczacı onu kurtarabilecek ilacı
bulmuştur. Ancak ilaç için 2000 dolar istemektedir. Bu fiyat, ilacın maliyetinin
10 katıdır. Hasta kadının kocası Heinz herkesten borç alarak ancak 1000 dolar
toplayabilir. Heinz, eczacıya karısının ölmek üzere olduğunu söyleyerek ilacı
biraz ucuza satmasını ya da daha sonra kalanını ödemesine izin vermesini ister.
Eczacı: “Bu ilacı ben buldum ve para kazanmak istiyorum” diyerek teklifini geri
çevirir.
Bunun üzerine Heinz, eczaneye gizlice girip ilacı çalar. Bu durumda hasta kadının eşi
ne yapmalıdır? Neden?
Örnek Durum: Joe’nun babası, Joe 50 dolar kazanırsa onu kampa götüreceğine
dair söz vermiştir.Ancak fikrini sonradan değiştirmiş Joe’dan kazandığı parayı kendisine vermesini istemiştir.Joe da 10 dolar kazandım diye yalan söylemiş ve
40 doları kampta kullanmak üzere kendisine ayırmıştır.Joe kampa gitmeden
önce kardeşi Alex’e yalan söylediğini ve kazandığı para miktarını söylemiştir.Bu
durumu Alex babasına söylemeli midir?
Kohlberg, yukarıdaki ve benzer durumlar için aldığı cevapları sınıflayarak, bireylerin 6 yargı
aşaması geçirdiklerini belirtmektedir.Bu 6 aşama ise 3 dönem içinde yer almaktadır.
Bu üç dönem, çocuk ya da yetişkinin “ahlaki davranış” ya da “doğru olarak neyi
algıladığını ve bunu nasıl belirlediği”ne göre sıralanmıştır.Diğer dönem kuramlarında olduğu
gibi,her bir dönem, kendinden öncekine dayanmakta kendinden sonraki döneme ise temel
oluşturmaktadır.Aynı kişi,aynı durum, aynı zaman ve durumlarda bir aşamada davranış
gösterirken bir başka zaman ve durumda da başka bir aşamada davranış gösterebilmektedir.
Kohlberg’e göre ahlak gelişim düzeyleri:
Gelenek Öncesi Dönem

Bu düzey, Piaget’in “dışsal kurallara bağlılık” döneminin özelliklerini içine alır. Bu
düzeydeki çocuk, kültür içinde kabul edilen iyi ve kötü ölçütlere göre davranır.
Aşama, Ceza ve İtaat Eğilimi
Bu dönemde kurallar, başkaları tarafından konur. Çocuklar, sadece otoriteye uyar ve
cezalandırılmaktan kaçınır. Genellikle olayların dış görünüşüne ve ortaya çıkan zararın
büyüklüğüne bakarak karar verirler. Onlar için olayların gerisinde nedenler önemli değildir.
Etkinliğin fiziksel sonuçları, etkinliğin kötü ya da iyi olduğunu belirler. Örneğin bir çocuk
annesine yardım ederken tabakları istemeden kırmıştır. Diğeri ise annesinden izinsiz şeker
alırken şekerliği düşürüp kırmıştır. Bu dönemdeki çocuklara hangisinin suçlu olduğu
sorulduğunda tabakları kıran çocuğun daha suçlu olduğunu belirtmişlerdir.
Saf Çıkarcı Eğilim
Bu aşamada çocukların sadece kendi istekleri ve gereksinimlerinin karşılanması
önemlidir. Diğer bireylerle olan ilişkilerinde onların gereksinimlerinin de farkındadırlar;
fakat yine de kendi çıkarları ön plandadır. Çıkarcı bir biçimde başkalarının gereksinimlerini
de dikkate alır. Somut değişime dayanan adil alışverişler yapmaktadır. Göze göz, dişe diş
anlayışı vardır. “Her şey karşılıklıdır” inancına sahiptir. Maddi eşitlik ilkesi, bu dönemde
adalet anlayışının en belirgin göstergesidir. “Bana bir şey yap, ben de senin için bir şey
yaparım” anlayışı vardır.
Geleneksel Dönem
Bu dönemdeki çocuklar, diğer insanların beklentilerine; özellikle de özdeşleştikleri
özel insanları ve genel toplumsal düzenin beklentilerine uymak isterler. İçinde bulundukları
grubun gereksinimlerini bazen kendi gereksinimlerinden üstün tutarlar ve grubun isteklerine
uygun davranmaya özen gösterirler. Sosyal düzeni destekleme ve sadakat önemlidir.

ALINTI
 

Forum istatistikleri

Konular
18,892
Mesajlar
30,368
Kullanıcılar
27,851
Son üye
Mfbos
×