Çocuğun Benlik Kavramlarının gelişimine Yönelik Amaçlar:
A) Özgüven
B) Kendini denetleme
C) Bağımsızlılık
D) Kendine Karşı Olumlu Tavır Sergileme
E) Cinsiyet rolünü öğrenme
Şimdi özgüven konusunu inceleyelim.
Özgüveni yeterince gelişmemiş bir çocuğun okula başlama uyum süreci sorunlu geçecektir. Çocuğu tanımak; onun özgüvenini geliştirmek için atılacak adımların başında gelir. Duygusal zekâ türüne sahip çocuklarla ‘’bağımlı’’ çocukların özgüvenlerinin eğitimcilerce desteklenerek geliştirilmesi gerekir.
Çocuğu tanıma tekniklerden sonra tutulacak kayıtlarla veli görüşmeleri planlanmalıdır. Bu görüşmede öncelikle çocuğun olumlu yönleri veliye açıklanmalıdır. Sorun bağımlılıktan kaynaklanıyorsa; çocuk veliden ayrılmak istemeyeceğinden, velinin kendisine ait bir eşyayı çocuk tarafından saklaması istenmelidir. Bu süreç evde başlatılmalıdır. Bir örnekle genişletecek olursak: Anne kendisi için maddi değeri olmayan fakat çocuğuna değerli / önemli olduğunu hissettirecek bir eşyayı çocuğa emanet etmelidir. Şöyle söyleyebilir: ‘’Bu oje benim için çok önemli. Onu sürmeyi unutmamalıyım. Ojeyi benim için saklar mısın?, daha sonra senden alacağım.’’, gibi… Aradan kısa bir süre geçtikten sonra oje alınmalı, daha sonra faklı bir eşyayı bu defa daha uzun süre kendisi için saklaması istenmelidir. Objeyi saklama süresi daha sonraki denemelerde okulda kalması gereken süre sınırları kadar olmalıdır. Buradaki amaç çocuğa sorumluluk verilip, kendisinden geri alınacağı bilincinin sağlanması yönünde bir şartlanma kazanmasıdır. Şartlanmaya olumlu yanıt bulan çocuk okulda kalma sürecinde annesinin kendisini okulda bırakmayacağı, gelip alacağı duygusu ile rahatlar.
Okula uyum sorunu çözüldükten sonra sıra sosyal uyum probleminin giderilmesine gelir.
Ayıplanmaktan, tehdit edilmekten, küçümsenmekten, başarılı olamamaktan tedirginlik duyar. Bu sebeplerden hep bir kenarda durup gözlemler yapar, grup etkinliklerine katılmak yerine bireysel etkinliklere katılırlar. Gözlemleri nedeni ile bu çocukların iç kontrolü çok gelişmiştir. Sınıf içi kurallar konulup grupta ayıplayan, tehditkâr, küçümseyici davranışlarda bulunan çocukların davranışlarının yanlışlığı açıklandıkça özgüveni eksik çocuğun güven duygusu da gelişmeye başlar. Bu noktada öğretmen, çocuğun davranışlarını öven, cesaretlendiren sözlerle onu desteklemelidir. Övgü alan çocuk daha iyi işler başarmak için çaba gösterecektir.
Çocuk özgüven gelişimi açısından belirli bir aşamaya geldiği halde hala istenilen düzeyde değilse, veli görüşmeleri planlamasına devam edilmelidir. Veli görüşmesi yolu ile ailenin çocuğuna olan korumacı davranış biçimi ve söylediği sözlerin farkına varması amaçlanmalıdır. Veli ile yapılan diyaloglar, okul etkinliğine katılımı ve ev ziyaretleri yolları ile ebevynlerin çocuğa olan davranış biçimleri gözlemlenmelidir. Velinin tutum ve davranışındaki yanlışlığın nerede olduğunu öğretmen, aşağıdaki sorular ve benzerleri ile belirlemeye çalışmalıdır.
• Veli çocuğun yapması gereken işlerde ona kıyamayarak korumacı davranıyor mu?
• Çevredeki tehlikelerden korumak için çocuğuna verebileceği zararları bilmeden çocuğu tedirgin edici, onu korkutucu sözcükler kullanıyor mu?
• Ebevynlerden biri çocuğun belirli davranışlarını sürekli eleştiriyor mu?
• Çocuğun önünde çocuğunun bir davranışını öğretmene şikâyet ediyor mu?
• Çocuğa aşırı baskı ve çok kural uygulanıyor mu?
• Söz söyleme, kendini ifade etme özgürlüğü var mı? Yoksa sürekli susturulup azarlanıyor mu?
• Ona övgü dolu sözcükler kullanıyor mu? Övgü yerine ödül içeren sözcükleri mi kullanıyor?
• Övgü dolu sözcükleri biliyor mu?
• Ödül sözcüklerini biliyor mu?
• Ödül ile övgüyü ayırt edebiliyor mu?
08.05.2013
Emel ÖZDEMİR
Eğitimci Yazar
A) Özgüven
B) Kendini denetleme
C) Bağımsızlılık
D) Kendine Karşı Olumlu Tavır Sergileme
E) Cinsiyet rolünü öğrenme
Şimdi özgüven konusunu inceleyelim.
Özgüveni yeterince gelişmemiş bir çocuğun okula başlama uyum süreci sorunlu geçecektir. Çocuğu tanımak; onun özgüvenini geliştirmek için atılacak adımların başında gelir. Duygusal zekâ türüne sahip çocuklarla ‘’bağımlı’’ çocukların özgüvenlerinin eğitimcilerce desteklenerek geliştirilmesi gerekir.
Çocuğu tanıma tekniklerden sonra tutulacak kayıtlarla veli görüşmeleri planlanmalıdır. Bu görüşmede öncelikle çocuğun olumlu yönleri veliye açıklanmalıdır. Sorun bağımlılıktan kaynaklanıyorsa; çocuk veliden ayrılmak istemeyeceğinden, velinin kendisine ait bir eşyayı çocuk tarafından saklaması istenmelidir. Bu süreç evde başlatılmalıdır. Bir örnekle genişletecek olursak: Anne kendisi için maddi değeri olmayan fakat çocuğuna değerli / önemli olduğunu hissettirecek bir eşyayı çocuğa emanet etmelidir. Şöyle söyleyebilir: ‘’Bu oje benim için çok önemli. Onu sürmeyi unutmamalıyım. Ojeyi benim için saklar mısın?, daha sonra senden alacağım.’’, gibi… Aradan kısa bir süre geçtikten sonra oje alınmalı, daha sonra faklı bir eşyayı bu defa daha uzun süre kendisi için saklaması istenmelidir. Objeyi saklama süresi daha sonraki denemelerde okulda kalması gereken süre sınırları kadar olmalıdır. Buradaki amaç çocuğa sorumluluk verilip, kendisinden geri alınacağı bilincinin sağlanması yönünde bir şartlanma kazanmasıdır. Şartlanmaya olumlu yanıt bulan çocuk okulda kalma sürecinde annesinin kendisini okulda bırakmayacağı, gelip alacağı duygusu ile rahatlar.
Okula uyum sorunu çözüldükten sonra sıra sosyal uyum probleminin giderilmesine gelir.
Ayıplanmaktan, tehdit edilmekten, küçümsenmekten, başarılı olamamaktan tedirginlik duyar. Bu sebeplerden hep bir kenarda durup gözlemler yapar, grup etkinliklerine katılmak yerine bireysel etkinliklere katılırlar. Gözlemleri nedeni ile bu çocukların iç kontrolü çok gelişmiştir. Sınıf içi kurallar konulup grupta ayıplayan, tehditkâr, küçümseyici davranışlarda bulunan çocukların davranışlarının yanlışlığı açıklandıkça özgüveni eksik çocuğun güven duygusu da gelişmeye başlar. Bu noktada öğretmen, çocuğun davranışlarını öven, cesaretlendiren sözlerle onu desteklemelidir. Övgü alan çocuk daha iyi işler başarmak için çaba gösterecektir.
Çocuk özgüven gelişimi açısından belirli bir aşamaya geldiği halde hala istenilen düzeyde değilse, veli görüşmeleri planlamasına devam edilmelidir. Veli görüşmesi yolu ile ailenin çocuğuna olan korumacı davranış biçimi ve söylediği sözlerin farkına varması amaçlanmalıdır. Veli ile yapılan diyaloglar, okul etkinliğine katılımı ve ev ziyaretleri yolları ile ebevynlerin çocuğa olan davranış biçimleri gözlemlenmelidir. Velinin tutum ve davranışındaki yanlışlığın nerede olduğunu öğretmen, aşağıdaki sorular ve benzerleri ile belirlemeye çalışmalıdır.
• Veli çocuğun yapması gereken işlerde ona kıyamayarak korumacı davranıyor mu?
• Çevredeki tehlikelerden korumak için çocuğuna verebileceği zararları bilmeden çocuğu tedirgin edici, onu korkutucu sözcükler kullanıyor mu?
• Ebevynlerden biri çocuğun belirli davranışlarını sürekli eleştiriyor mu?
• Çocuğun önünde çocuğunun bir davranışını öğretmene şikâyet ediyor mu?
• Çocuğa aşırı baskı ve çok kural uygulanıyor mu?
• Söz söyleme, kendini ifade etme özgürlüğü var mı? Yoksa sürekli susturulup azarlanıyor mu?
• Ona övgü dolu sözcükler kullanıyor mu? Övgü yerine ödül içeren sözcükleri mi kullanıyor?
• Övgü dolu sözcükleri biliyor mu?
• Ödül sözcüklerini biliyor mu?
• Ödül ile övgüyü ayırt edebiliyor mu?
08.05.2013
Emel ÖZDEMİR
Eğitimci Yazar
