GÖRSEL OKUMA
Birinci konuda resim okumadan söz ettim. Yine resim okumaya devam ediyoruz. Ancak çocuğun okuyacağı bu defa nedir acaba?
Çocuğum iki yaşında ama okumayı biliyor, diyen birçok aile duymuşsunuzdur. Sizin çocuğunuz da aslında bu yaşta okuyabiliyordu.
Nasıl mı?
Çocuklar televizyonda izlediği reklamlarla en iyi görsel okumayı gerçekleştirirler. Televizyonda sese görüntü eşlik eder, beyin tarafından kayda geçer. Sonra birlikte markete gidersiniz, çocuk televizyonda gördüğü logoları duyduğu ses ile birleştirip banka adını, içecekleri, kartları, yiyecek markalarını bir çırpıda söyleyiverir. Çocuğumuxzu çok zeki buluruz. Aslında genç ve henüz alıcı haldeki beyin öğrenmeye açık durumdadır. Çocuk sadece sizden okuduğunun onayını bekler. Ona vereceğiniz yanıt:
-Evet, doğru............budur, demeniz olmalıdır.
Bu dönemde desteklerseniz çevresinde gördüğü herşeyi okumaya devam eder. Bunu yaparken de:
-Bu ne?, gibi sorular sorarak keşif yapmaya, okuyup kayda geçirmeye devam eder.
Dört beş yaşlarına geldiğinde çevresinde dikkatle bakması gereken çok daha ayrıntı olduğunu fark eder. İşte bu dönem başladığında onu desteklersek dikkatini o obje üzerinde yoğunlaştırıp, ayrıntılı okuma yapmaya devam ederken dil gelişimi de çok hızlı gelişimine devam eder.
Dünyanın farklı yerlerinde yapılan araştırmalarda 3 yaşındaki bir çocuğun 900-1000 kelime,
5 yaşında 4000-5000 kelime,
6 yaşında 20.000-60.000 kelime bildikleri yönündedir.
Yaş aralığındaki farkı matematiksel olarak inceleyecek olursak çok hızlı bir öğrenme süreci olduğu dikkatimizi çeker.
Yapılan bir başka araştırmada ise;
''On beş aylık bir bebek, anadilini daha çok işaret maksadıyla kullanır. 18 aylık olunca kelime hazinesi yaklaşık 20–30'a çıkar ve iki-üç kelimelik mânâlı cümleler kurabilir. Altı ayda kelime hazinesi 10 kat artarak, 24 aylık olduğunda yaklaşık 200–300 kelimeye ulaşır. Kullanabildiği bu kelimeler her gün karşılaştığı nesnelerin adlarıdır. Artık kısa ve tam olmayan cümleler kurabilir. Üç yaşındaki çocuğun kelime hazinesi 900–1.000, dört yaşındakinin ise 1.500–2.000 kelime civarındadır. Beş-altı yaşına gelince konuştuğu kelime iki-üç bine, anladığı kelime 20–24 bine ulaşır. Çocuk ilköğretimin birinci kademesinin sonunda, konuşulan dilde yaklaşık 50 bin kelimeyi anlayabilir. Sayılardaki bu büyük artış çocuğun dili ne kadar hızlı öğrendiğini açıkça göstermektedir. Meselâ, çocuk üç-dört yaş arasında iken her gün ortalama iki-üç yeni kelime öğrenmektedir.''denmektedir.
Bu dönemde dil gelişimine destek olmak ve dikkatini geliştirmek için neler yapabiliriz?
Çocuğunuzla mutfaktayken, salonun duvarında asılı olan tabloda ne resmi olduğunu hatırlayıp anlatmasını isteyiniz. Önce bir düşünür sonra hatırlayamamışsa koşa koşa o mekâna gidip bakmak ister. Salona gitmeden hatırlamasını isteyin, Sonra birlikte inceleyip, yorumlayın. Sizin bile dikkat etmediğiniz ayrıntıları fark ettiğini hayretle gözlemleyeceksiniz. Böyle bir etkinlik, daha sonra ona yöneltebileceğiniz farklı görseller için ön hazırlık niteliğinde olacaktır. Önceki etkinliğe şartlanacak, çevresine daha dikkatli bakmaya başlayacaktır.
2. Farklı yerlerdeyken, daha önce olduğu mekandaki bir pano, bir tablo, bir süs eşyası, halının deseni, koltuğun rengi gibi ayrıntılarla ilgili sorular sormanız onun çevresinde meydana gelebilecek farklılıkları daha çabuk fark etmesine yardımcı olacaktır.
Eğitimci Yazar: Emel ÖZDEMİR
15.10.2011
Birinci konuda resim okumadan söz ettim. Yine resim okumaya devam ediyoruz. Ancak çocuğun okuyacağı bu defa nedir acaba?
Çocuğum iki yaşında ama okumayı biliyor, diyen birçok aile duymuşsunuzdur. Sizin çocuğunuz da aslında bu yaşta okuyabiliyordu.
Nasıl mı?
Çocuklar televizyonda izlediği reklamlarla en iyi görsel okumayı gerçekleştirirler. Televizyonda sese görüntü eşlik eder, beyin tarafından kayda geçer. Sonra birlikte markete gidersiniz, çocuk televizyonda gördüğü logoları duyduğu ses ile birleştirip banka adını, içecekleri, kartları, yiyecek markalarını bir çırpıda söyleyiverir. Çocuğumuxzu çok zeki buluruz. Aslında genç ve henüz alıcı haldeki beyin öğrenmeye açık durumdadır. Çocuk sadece sizden okuduğunun onayını bekler. Ona vereceğiniz yanıt:
-Evet, doğru............budur, demeniz olmalıdır.
Bu dönemde desteklerseniz çevresinde gördüğü herşeyi okumaya devam eder. Bunu yaparken de:
-Bu ne?, gibi sorular sorarak keşif yapmaya, okuyup kayda geçirmeye devam eder.
Dört beş yaşlarına geldiğinde çevresinde dikkatle bakması gereken çok daha ayrıntı olduğunu fark eder. İşte bu dönem başladığında onu desteklersek dikkatini o obje üzerinde yoğunlaştırıp, ayrıntılı okuma yapmaya devam ederken dil gelişimi de çok hızlı gelişimine devam eder.
Dünyanın farklı yerlerinde yapılan araştırmalarda 3 yaşındaki bir çocuğun 900-1000 kelime,
5 yaşında 4000-5000 kelime,
6 yaşında 20.000-60.000 kelime bildikleri yönündedir.
Yaş aralığındaki farkı matematiksel olarak inceleyecek olursak çok hızlı bir öğrenme süreci olduğu dikkatimizi çeker.
Yapılan bir başka araştırmada ise;
''On beş aylık bir bebek, anadilini daha çok işaret maksadıyla kullanır. 18 aylık olunca kelime hazinesi yaklaşık 20–30'a çıkar ve iki-üç kelimelik mânâlı cümleler kurabilir. Altı ayda kelime hazinesi 10 kat artarak, 24 aylık olduğunda yaklaşık 200–300 kelimeye ulaşır. Kullanabildiği bu kelimeler her gün karşılaştığı nesnelerin adlarıdır. Artık kısa ve tam olmayan cümleler kurabilir. Üç yaşındaki çocuğun kelime hazinesi 900–1.000, dört yaşındakinin ise 1.500–2.000 kelime civarındadır. Beş-altı yaşına gelince konuştuğu kelime iki-üç bine, anladığı kelime 20–24 bine ulaşır. Çocuk ilköğretimin birinci kademesinin sonunda, konuşulan dilde yaklaşık 50 bin kelimeyi anlayabilir. Sayılardaki bu büyük artış çocuğun dili ne kadar hızlı öğrendiğini açıkça göstermektedir. Meselâ, çocuk üç-dört yaş arasında iken her gün ortalama iki-üç yeni kelime öğrenmektedir.''denmektedir.
Bu dönemde dil gelişimine destek olmak ve dikkatini geliştirmek için neler yapabiliriz?
Çocuğunuzla mutfaktayken, salonun duvarında asılı olan tabloda ne resmi olduğunu hatırlayıp anlatmasını isteyiniz. Önce bir düşünür sonra hatırlayamamışsa koşa koşa o mekâna gidip bakmak ister. Salona gitmeden hatırlamasını isteyin, Sonra birlikte inceleyip, yorumlayın. Sizin bile dikkat etmediğiniz ayrıntıları fark ettiğini hayretle gözlemleyeceksiniz. Böyle bir etkinlik, daha sonra ona yöneltebileceğiniz farklı görseller için ön hazırlık niteliğinde olacaktır. Önceki etkinliğe şartlanacak, çevresine daha dikkatli bakmaya başlayacaktır.
2. Farklı yerlerdeyken, daha önce olduğu mekandaki bir pano, bir tablo, bir süs eşyası, halının deseni, koltuğun rengi gibi ayrıntılarla ilgili sorular sormanız onun çevresinde meydana gelebilecek farklılıkları daha çabuk fark etmesine yardımcı olacaktır.
Eğitimci Yazar: Emel ÖZDEMİR
15.10.2011