GELİŞİMİ DEĞERLENDİRME- DESTEKLEME-İZLEME PROJESİ (2013)
PROJENİN AMACI: Ebeveynlerin dikkatini çocukların güçlü ve zayıf yönlerine çekmek
PROJENİN GEREKÇESİ: 0-6 yaş, insan hayatının ALTIN YILLARI dır. Kendine güven, dünyaya güven, temel sosyal beceriler, girişimcilik, kendini ifade edebilme gücü ve isteği gibi hayati özelliklerin temeli bu yaşlarda atılır.
Ülkemizde aileler çocuklarının gelişimini bir çocuk sağlığı ve hastalıkları uzmanı aracılığıyla takip ederler. Oysa çocuk gelişimi sadece çocuk sağlığı ve hastalıkları uzmanının takip ettiği fiziksel gelişimden ibaret değildir. Ayrıca bilişsel, dil ve konuşma ve psiko-sosyal gelişimi gibi başka gelişim alanlarını da vardır. Aileler bu gelişim alanlarını göz ardı edip çocukları okul çağına geldiğinde fiziksel açıdan sağlıklı ama bilişsel, dil ve konuşma ve psikososyal açılardan yaşıtlarının gerisinde olan bir çocuğa sahip olabilirler.
Bütün hastalıklarda olduğu gibi gelişimsel problemlerde de erken müdahale önemlidir. Bu yüzden bütün çocuklar okul çağına kadar düzenli aralıklarla bütün gelişim alanlarında mutlaka takip edilmelidirler.
Çocukların gelişimlerini çocuk sağlığı ve hastalıkları uzmanı, psikolog, çocuk gelişimi uzmanı, özel eğitim uzmanı, çocuk psikiyatri uzmanı, çocuk nöroloji uzmanı, dil ve konuşma bozuklukları uzmanı gibi değişik uzmanlık alanlarından oluşan bir ekip takip etmelidir. Maalesef ülkemizde birçok aile bunu yapmak yerine çocuğunun gelişimini aynı günlerde doğmuş bir komşu ya da yakınının çocuğuyla kıyaslayarak takip eder. Okul çağında aileler çocuk psikiyatristi, psikolog, psikolojik danışman, çocuk gelişimi ve eğitim uzmanı, eğitimciler gibi farklı uzmanlara yönlenebilmekte ancak bebeklik ve erken çocukluk döneminde sıklıkla çocuk hekimleri ve temel sağlık çalışanlarına başvurmaktadırlar. Aileler çocukları ile ilgili çeşitli kaygılarını paylaşabilmeyi, onların öğrenmesinin, duygularının, davranış ve hareketlerinin yaşlarına uygun olarak gelişip gelişmediğini öğrenmeyi ve bu gelişimi destekleyebilmeyi istemektedirler (Schuster ve ark., 2000; Young ve ark., 1998).
Dünyada olduğu gibi ülkemizde de çocukluk dönemi ölüm oranlarındaki azalmaya karşılık, çocukluk dönemi gelişimsel sorunları önemli bir grubu oluşturur.
Ülkemizde engelleri olan kişilerin toplumun en az yüzde 10 unu oluşturduğu bildirilmektedir (TNSA, 2003).
Çocuklarda Kronik Hastalıkların Sıklığı Tarama Çalışması verilerine göre ise, beslenme sorunları gibi mutlaka gelişimsel gecikmeler ile birlikte giden durumlar ve çocuklarda davranış sorunları da ele alındığında gelişimsel sorunların sıklığının çocukluk döneminde yüzde 25 e ulaştığı görülmektedir (Ro-Codec, 1996). Batı ülkelerinde gelişimsel ya da davranışsal sorunların sıklığı yüzde 12-17 oranında olduğuna göre (Boyle ve ark., 1994) tüm toplumlarda bu sorunların çok sık rastlanan bir grubu oluşturduğu açıktır. Gerek her çocuğun gelişiminin izlenmesi, gerek risklerin ve gecikmelerin erken saptanmasının önemi artık dünyada ve ülkemizde bilinmektedir. Kronik hastalıkların ülkemizde bu denli sık görülüyor olması ülkemizde de gelişimsel değerlendirme, destekleme ve izleme yapılmasının gerekliliğini ortaya koymaktadır.
TEKNİK BİLGİLER:
Gelişim nedir? Gelişim, yaşam boyunca fiziksel, sosyal, duygusal ve bilişsel işlevlerdeki nicel ve nitel değişmeleri ifade eden bir kavramdır.
Gelişim Alanları nelerdir?
Fiziksel Gelişim,
Bilişsel Gelişim,
Dil ve Konuşma Gelişimi,
Psikososyal Gelişim,
Gelişimsel Değerlendirme Nedir? Gelişimi sorunlu olabilecek ve ayrıntılı değerlendirme gerektiren çocukların aralıklı olarak kısa bir değerlendirme yöntemi ile sağlıklı gelişenlerden ayrılması temeline dayanır(Meisels, 1989).
Gelişimi Destekleme Nedir? Gelişimi değerlendirme, izleme ve destekleme konusunda bilgili ve deneyimli eğitim alanında çalışan uzmanların çocuklara gelişimleriyle ilgili sundukları hizmete denir.
Gelişimsel İzleme Nedir? Gelişimi izleme ve destekleme konusunda bilgili ve deneyimli sağlık çalışanlarının sağlık hizmeti sırasında sürekli olarak değerlendirmeler ve gözlemler yapmaları olarak tanımlamıştır(Dworkin, 1989).
Projenin Tarihçesi: Çocuk gelişiminin değerlendirilmesi yüz yıl önce çocuk merkezli yaklaşımlarla başlamış, günümüzde ise ailelerden alınan bilgilerin ve ailelerin, çocuklarının gelişimi ile ilgili kaygılarının öneminin farkına varılmış, ancak izlem sırasında hala hangi araçların kullanılması gerektiği konusunda fikir birliğine varılamamıştır(Gilliam ve Mayes, 2002).
Hangi Çocuklar Taranmalıdır? 1986 yılında İngiliz Pediatri Birliği gelişimsel değerlendirmelerin her sağlam çocuk muayenesinde yapılmamasını, ancak gelişimsel öykü alınmasını, çocuğun gözlemlenmesini ve ailenin gelişimle ilgili kaygıları ve izlenimleri üzerinde durulması gerektiğini vurgulamıştır. Amerikan Pediatri Akademisi ise doğumdan itibaren tüm çocukların gelişimlerinin düzenli olarak izlenmesi önermektedir (AAP, 2001).
Araştırma Sonuçları: Palfrey ve arkadaşlarının Bostonda yaptığı bir çalışmada özel eğitim okullarına devam eden 1.726 çocuğun ailelerinden alınan bilgilerle çocuklarına mental retardasyon, konuşma bozukluğu, öğrenme güçlüğü, duygusal sorunlar, hiperaktivite ve bedensel engel gibi tanıların çocuk hekimleri tarafından en erken ne zaman konulduğu araştırılmıştır. Sorunları olan çocuklardan % 4,5i doğumda tanı alırken, sadece % 28,7si 5 yaşından önce tanı almıştır. Hekimler, öğrenme güçlükleri, konuşma bozukluğu, duygusal sorunlar, hiperaktivite ve diğer gelişimsel sorunların % 10-25ine tanı koymuşlardır. Bu çalışmada hekimlerin ortalama olarak bilişsel gecikme (mental retardasyon) tanısını 34. ayda, konuşma bozukluğu tanısını 38. ayda, işitme sorunlarını da ortalama 39. ayda saptadıkları belirlenmiştir (Palfrey ve ark., 1987).
PROJENİN MUHTEMEL GETİRİLERİ:
Çocuğunuzun gelişimsel açıdan ne düzeyde olduğunu, güçlü ve zayıf yönlerini, eğilimlerini tespit edeceğiz.
Çocuğunuzun Gelişimini Fiziksel Gelişim, Bilişsel Gelişim, Dil ve Konuşma Gelişimi ve Psikososyal Gelişim gibi birçok gelişim alanında birden inceleyeceğiz.
Dikkatinizi çocuğunuzun bütününe değil öncelikli olarak güçlü ve zayıf yönlerine çekeceğiz.
Çocuğunuzun gelişimsel gerilik gösterdiği alanları yazılı bir rapor halinde sizlere sunacağız.
Çocuğunuzun zayıf yönleri sizler, çocuğunuzun öğretmeni ve destek alacağınız uzmanlar tarafından desteklenerek sorunlar büyümeden önlenecek ve çocuğunuz gelişimi açısından kritik dönemler kaçırılmamış olacaktır.
Erken Tanı ve Tedavi: Gelişimsel ve davranışsal sorunları olan çocukların yaklaşık % 30u erken destek şansını yitirdiği zamanda tespit edilebilmektedir(Palfrey ve ark., 1987). Bu çalışmayla birlikte problem tespit edilen çocuklar okula başlamadan önce tespit edilecek ve belki de okul hayatları boyunca yakalarını bırakmayacak aksiliklere maruz kalmayacaklardır.
Ailelere Rehberlik:
a. Çocuk yetiştirirken farkına varmadan yaptığınız hataları görme ve düzeltme olanağı bulacaksınız.
b. Çocuğunuzun içinde bulunduğu yaş dönemiyle ilgili gerekli bilgileri ve bu dönemlerde dikkat etmeniz gereken noktaları öğreneceksiniz.
PROJEDE KULLANILACAK TESTLER, ENVANTERLER ve AYRINTILARI:
Denver II Gelişimsel Tarama Testi: Yapılan çalışmalar çocukların gelişimlerini bir değerlendirme aracı kullanmadan sadece klinik izlenimler ile yaptığımızda bu değerlendirmenin doğruluğunun düşük olduğunu göstermektedir(Dworkin, 1993). Bu yüzden biz de bu projede Denver II Gelişimsel Tarama Testi gibi Türk çocukları için standardizasyonu yapılmış bir değerlendirme aracına yer verdik.
Denver II Gelişimsel Tarama Testi, 0-6 yaş arasındaki çocuklara uygulanan bir gelişimsel tarama testidir. Çocuğun yaşına uygun becerilerini saptamada kullanılan bu test aynı zamanda, çocuğun gelişimiyle ilgili kuşku uyandıracak durumlarda ve gelişimsel açıdan risk etmenleri bulunan bebek ve çocukları değerlendirmede kullanılmaktadır.
Denver II Gelişimsel Tarama Testi bir zekâ testi değildir. Test, dört ayrı alanda, çocuğun gelişimini değerlendirir. Bunlar; Kişisel-Sosyal, İnce Motor, Kaba Motor ve Dil alanlarıdır. Toplam 116 maddeden oluşan ve çocuğun gelişimini ölçen sorular ile bu alanlara yönelik değerlendirme yapılır. Denver II Gelişimsel Tarama Testi, çocuğun genel gelişimi hakkında sistematik bilgiler verir ve muhtemel gelişim gerilikleri konusunda uyarır.
Denver II Gelişimsel Tarama Testini, sertifikasyon düzeyinde eğitimini tamamlamış uzmanların uygulama ve raporlama yetkinliği vardır.
Ankara Gelişim Tarama Envanteri(AGTE): Güncel kuramlara dayanan gelişimi değerlendirme araçlarının aileden alınan bilgileri içermesi kaçınılmazdır(Meisels, 1996). Bu yüzden aileden alınan bilgilerle yapılan Ankara Gelişim Tarama Envanterine(AGTE) bu projede yer verdik.
AGTE, anne-baba ile görüşme yoluyla uygulanan bir değerlendirme aracıdır. Yaşamın ilk 6 yılındaki gelişim, 154 madde ve dil-bilişsel, ince motor, kaba motor, sosyal beceri-öz bakım ve genel gelişim gibi 5 alt kategoride değerlendirilmektedir. Çocukların gelişimi, 0-3 aydan başlayarak 48-72 ay dilimine kadar aylık periyotlar halinde tek tek incelenip gözlenerek puanlanır. Bu değerlendirme anne-baba ve çocuğun bir arada olduğu ortamda yapılır. Önemli olan, çocuk hakkında en sağlıklı bilgiyi elde edebilmektir. Uygulama sonucunda çocuğun genel gelişimi hakkında sistematik bilgiler elde edildiği gibi çocukla ilgili muhtemel gelişimsel gerilikler de tespit edilir.
PROJENİN UYGULANIŞI: Değerlendirme-Destekleme ve İzleme olmak üzere 3 aşamadan oluşur.
1- Değerlendirme Aşaması: Aşağıdaki basamaklardan oluşur:
I. Öğretmen Değerlendirme Formu: 0-6 yaş arası çocukların her yaş dilimi ve gelişim alanında yapabilecekleriyle ilgili hazırlamış olduğumuz bir formdur. Bu formu kapalı zarf içinde çocuğunuzun öğretmenine gönderip doldurtuyoruz. Öğretmen doldurmuş olduğu formu yine kapalı zarf içinde kurumumuza gönderir.
II. Ebeveyn Değerlendirme Formu: 0-6 yaş arası çocukların her yaş dilimi ve gelişim alanında yapabilecekleriyle ilgili hazırlamış olduğumuz bir formdur. Aileler test uygulamalarından 1 saat önce kurumumuza gelerek bu formu doldurup uzmanımıza teslim ederler.
III. Ankara Gelişim Tarama Envanteri (AGTE) Uygulaması: AGTE konusunda sertifikalı uzman psikologlarımız tarafından uygulanır.
IV. Denver II Gelişimsel Tarama Testi Uygulaması: Denver II Gelişimsel Tarama Testi konusunda sertifikalı uzman psikologlarımız tarafından uygulanır.
V. Sınıf Gözlemi: Uzman psikologlarımızın okula giden öğrencileri sınıf ortamında 1 ders saati boyunca gözlemlediği aşamadır.
VI. Eğitsel Değerlendirme: Özel Eğitim Uzmanlarımız gelişimsel gerilik tespit edilen çocuklar ve ebeveynleriyle 1 seans düzenleyecek ve eğitsel değerlendirme alırlar. Eğitsel değerlendirme neticesinde gelişimsel gerilik yaşayan çocuğunuzla ilgili sınıf öğretmeninin uygulayacağı bir plan hazırlayacağız. Bu plan 4 ay süreli bir plan olup sınıf öğretmeninin gelişimsel gerilik yaşayan çocuğunuzla hangi gelişim alanında neleri, hangi sıralamayla çalışacağını içerir.
2- Destekleme Aşaması: Değerlendirme aşamasında gelişimsel gerilik tespit edilen çocuklara gerilik yaşadıkları gelişim alanlarına yönelik verilecek bireysel ve grup destek eğitimlerinin yapıldığı aşamadır. Bu destek 3 türlü verilebilir:
I. Ebeveyn Desteği: Ebeveynler uzmanlarımız tarafından verilecek eğitim doğrultusunda çocuğunun güçlü ve zayıf yönlerini desteklemeyi öğrenebilirler.
II. Öğretmen Desteği: Çocuğunuzun öğretmeni
uzmanlarımız tarafından verilecek hizmet içi eğitimlerle çocuğunuzun güçlü ve zayıf yönlerini desteklemeyi öğrenebilir.
III. Uzman Desteği: Dileyen aileler gelişimsel gerilik yaşayan çocukları için Dil Gelişim Merkezi (DİLGEM) uzmanlarından ücret ödeyerek destek alabilirler.
3- İzleme Aşaması: Birinci aşama olan değerlendirme aşamasında gelişimsel gerilik tespit edilen çocuğunuzla ilgili gelişmeler 4 ay sonra aşağıdaki aşamalarla yeniden değerlendirilir.
I. Öğretmen Değerlendirme Formu: Değerlendirme aşamasında doldurulan formun aynısıdır. Sınıf öğretmeni izleme aşamasında bu formu öğrencisi için yeniden doldurur. Bu sayede çocuğun değerlendirme aşamasından beri aldığı yol öğretmen gözlemiyle tespit edilir.
II. Ebeveyn Değerlendirme Formu: Değerlendirme aşamasında doldurulan formun aynısıdır. Ebeveyn izleme aşamasında bu formu çocuğu için yeniden doldurur. Bu sayede çocuğun değerlendirme aşamasından beri aldığı yol ebeveyn gözlemiyle tespit edilir.
III. Ankara Gelişim Tarama Envanteri (AGTE) Uygulaması: Uzman psikologlarımız tarafından uygulanır. Bu sayede çocuğunuzun değerlendirme aşamasından beri kastettiği yol Ankara Gelişim Tarama Envanteri kullanılarak tespit edilir.
IV. Denver II Gelişimsel Tarama Testi Uygulaması: Uzman psikologlarımız tarafından uygulanır. Bu sayede çocuğunuzun değerlendirme aşamasından beri kastettiği yol Denver II Gelişimsel Tarama Testi kullanılarak tespit edilir.
PROJEYLE İLGİLİ AÇIKLAMALAR:
1- Öğretmen Seminerleri: Bir öğretmeni yetiştirmek binlerce öğrenciyi yetiştirmektir. düşüncesinden yola çıkarak uzmanlarımız tarafından çocuğunuzun öğretmenine aşağıdaki başlıklar ve sürelerde hizmet içi eğitimler verilecektir. Çocuğunuzun öğretmeni bu eğitimlere katılarak çocuğunuzun güçlü ve zayıf yönlerini desteklemeyi öğrenebilir. Bu eğitimler ayda bir kez Cumartesi günü kurumumuz bünyesinde ve belirleyeceğimiz tarihte yapılacaktır.
a. Bilişsel Gelişim Semineri: Uzman Psikologlarımız tarafından verilecek eğitim 2 ders saati sürelidir.
b. Dil ve Konuşma Gelişimi Semineri: Uzman Dil ve Konuşma Terapistlerimiz tarafından verilecek eğitim 2 ders saati sürelidir. Bu eğitimde Alıcı Dil Gelişimi ve İfade Edici Dil Gelişimi üzerinde durulacaktır.
c. Fiziksel Gelişim Semineri: Özel Eğitim Uzmanlarımız tarafından verilecek eğitim 2 ders saati sürelidir. Bu eğitimde İnce Motor Gelişimi ve Kaba Motor Gelişimi üzerinde durulacaktır.
d. Psikososyal Gelişim Semineri: Uzman Psikologlarımız tarafından verilecek eğitim 2 ders saati sürelidir.
2- Ebeveyn Seminerleri: Uzman Psikologlarımız tarafından gelişimsel sorun yaşayan çocukların ailelerine yönelik Fiziksel Gelişim, Bilişsel Gelişim, Dil ve Konuşma Gelişimi ve Psikososyal Gelişim gibi gelişim alanlarında 4 ders saati süreli eğitim düzenlenecektir. Dileyen aileler bu eğitimlere katılarak çocuklarının güçlü ve zayıf yönlerini desteklemeyi öğrenebilirler. Bu eğitimler ayda bir kez Cumartesi günü kurumumuz bünyesinde ve belirleyeceğimiz tarihte yapılacaktır.
3- Test Uygulama Yeri: Test uygulamaları kurumumuz bünyesindeki terapi odalarında yapılacaktır. Değerlendirme sonuçlarının bir nüshası ailelere verilirken bir nüshasını ise dilerseniz çocuğunuzun öğretmeniyle paylaşacağız.
AYRINTILAR İÇİN LÜTFEN BİZİMLE İLETİŞİME GEÇİNİZ:
0 216 354 00 56
0530 825 70 05
PROJENİN AMACI: Ebeveynlerin dikkatini çocukların güçlü ve zayıf yönlerine çekmek
PROJENİN GEREKÇESİ: 0-6 yaş, insan hayatının ALTIN YILLARI dır. Kendine güven, dünyaya güven, temel sosyal beceriler, girişimcilik, kendini ifade edebilme gücü ve isteği gibi hayati özelliklerin temeli bu yaşlarda atılır.
Ülkemizde aileler çocuklarının gelişimini bir çocuk sağlığı ve hastalıkları uzmanı aracılığıyla takip ederler. Oysa çocuk gelişimi sadece çocuk sağlığı ve hastalıkları uzmanının takip ettiği fiziksel gelişimden ibaret değildir. Ayrıca bilişsel, dil ve konuşma ve psiko-sosyal gelişimi gibi başka gelişim alanlarını da vardır. Aileler bu gelişim alanlarını göz ardı edip çocukları okul çağına geldiğinde fiziksel açıdan sağlıklı ama bilişsel, dil ve konuşma ve psikososyal açılardan yaşıtlarının gerisinde olan bir çocuğa sahip olabilirler.
Bütün hastalıklarda olduğu gibi gelişimsel problemlerde de erken müdahale önemlidir. Bu yüzden bütün çocuklar okul çağına kadar düzenli aralıklarla bütün gelişim alanlarında mutlaka takip edilmelidirler.
Çocukların gelişimlerini çocuk sağlığı ve hastalıkları uzmanı, psikolog, çocuk gelişimi uzmanı, özel eğitim uzmanı, çocuk psikiyatri uzmanı, çocuk nöroloji uzmanı, dil ve konuşma bozuklukları uzmanı gibi değişik uzmanlık alanlarından oluşan bir ekip takip etmelidir. Maalesef ülkemizde birçok aile bunu yapmak yerine çocuğunun gelişimini aynı günlerde doğmuş bir komşu ya da yakınının çocuğuyla kıyaslayarak takip eder. Okul çağında aileler çocuk psikiyatristi, psikolog, psikolojik danışman, çocuk gelişimi ve eğitim uzmanı, eğitimciler gibi farklı uzmanlara yönlenebilmekte ancak bebeklik ve erken çocukluk döneminde sıklıkla çocuk hekimleri ve temel sağlık çalışanlarına başvurmaktadırlar. Aileler çocukları ile ilgili çeşitli kaygılarını paylaşabilmeyi, onların öğrenmesinin, duygularının, davranış ve hareketlerinin yaşlarına uygun olarak gelişip gelişmediğini öğrenmeyi ve bu gelişimi destekleyebilmeyi istemektedirler (Schuster ve ark., 2000; Young ve ark., 1998).
Dünyada olduğu gibi ülkemizde de çocukluk dönemi ölüm oranlarındaki azalmaya karşılık, çocukluk dönemi gelişimsel sorunları önemli bir grubu oluşturur.
Ülkemizde engelleri olan kişilerin toplumun en az yüzde 10 unu oluşturduğu bildirilmektedir (TNSA, 2003).
Çocuklarda Kronik Hastalıkların Sıklığı Tarama Çalışması verilerine göre ise, beslenme sorunları gibi mutlaka gelişimsel gecikmeler ile birlikte giden durumlar ve çocuklarda davranış sorunları da ele alındığında gelişimsel sorunların sıklığının çocukluk döneminde yüzde 25 e ulaştığı görülmektedir (Ro-Codec, 1996). Batı ülkelerinde gelişimsel ya da davranışsal sorunların sıklığı yüzde 12-17 oranında olduğuna göre (Boyle ve ark., 1994) tüm toplumlarda bu sorunların çok sık rastlanan bir grubu oluşturduğu açıktır. Gerek her çocuğun gelişiminin izlenmesi, gerek risklerin ve gecikmelerin erken saptanmasının önemi artık dünyada ve ülkemizde bilinmektedir. Kronik hastalıkların ülkemizde bu denli sık görülüyor olması ülkemizde de gelişimsel değerlendirme, destekleme ve izleme yapılmasının gerekliliğini ortaya koymaktadır.
TEKNİK BİLGİLER:
Gelişim nedir? Gelişim, yaşam boyunca fiziksel, sosyal, duygusal ve bilişsel işlevlerdeki nicel ve nitel değişmeleri ifade eden bir kavramdır.
Gelişim Alanları nelerdir?
Fiziksel Gelişim,
Bilişsel Gelişim,
Dil ve Konuşma Gelişimi,
Psikososyal Gelişim,
Gelişimsel Değerlendirme Nedir? Gelişimi sorunlu olabilecek ve ayrıntılı değerlendirme gerektiren çocukların aralıklı olarak kısa bir değerlendirme yöntemi ile sağlıklı gelişenlerden ayrılması temeline dayanır(Meisels, 1989).
Gelişimi Destekleme Nedir? Gelişimi değerlendirme, izleme ve destekleme konusunda bilgili ve deneyimli eğitim alanında çalışan uzmanların çocuklara gelişimleriyle ilgili sundukları hizmete denir.
Gelişimsel İzleme Nedir? Gelişimi izleme ve destekleme konusunda bilgili ve deneyimli sağlık çalışanlarının sağlık hizmeti sırasında sürekli olarak değerlendirmeler ve gözlemler yapmaları olarak tanımlamıştır(Dworkin, 1989).
Projenin Tarihçesi: Çocuk gelişiminin değerlendirilmesi yüz yıl önce çocuk merkezli yaklaşımlarla başlamış, günümüzde ise ailelerden alınan bilgilerin ve ailelerin, çocuklarının gelişimi ile ilgili kaygılarının öneminin farkına varılmış, ancak izlem sırasında hala hangi araçların kullanılması gerektiği konusunda fikir birliğine varılamamıştır(Gilliam ve Mayes, 2002).
Hangi Çocuklar Taranmalıdır? 1986 yılında İngiliz Pediatri Birliği gelişimsel değerlendirmelerin her sağlam çocuk muayenesinde yapılmamasını, ancak gelişimsel öykü alınmasını, çocuğun gözlemlenmesini ve ailenin gelişimle ilgili kaygıları ve izlenimleri üzerinde durulması gerektiğini vurgulamıştır. Amerikan Pediatri Akademisi ise doğumdan itibaren tüm çocukların gelişimlerinin düzenli olarak izlenmesi önermektedir (AAP, 2001).
Araştırma Sonuçları: Palfrey ve arkadaşlarının Bostonda yaptığı bir çalışmada özel eğitim okullarına devam eden 1.726 çocuğun ailelerinden alınan bilgilerle çocuklarına mental retardasyon, konuşma bozukluğu, öğrenme güçlüğü, duygusal sorunlar, hiperaktivite ve bedensel engel gibi tanıların çocuk hekimleri tarafından en erken ne zaman konulduğu araştırılmıştır. Sorunları olan çocuklardan % 4,5i doğumda tanı alırken, sadece % 28,7si 5 yaşından önce tanı almıştır. Hekimler, öğrenme güçlükleri, konuşma bozukluğu, duygusal sorunlar, hiperaktivite ve diğer gelişimsel sorunların % 10-25ine tanı koymuşlardır. Bu çalışmada hekimlerin ortalama olarak bilişsel gecikme (mental retardasyon) tanısını 34. ayda, konuşma bozukluğu tanısını 38. ayda, işitme sorunlarını da ortalama 39. ayda saptadıkları belirlenmiştir (Palfrey ve ark., 1987).
PROJENİN MUHTEMEL GETİRİLERİ:
Çocuğunuzun gelişimsel açıdan ne düzeyde olduğunu, güçlü ve zayıf yönlerini, eğilimlerini tespit edeceğiz.
Çocuğunuzun Gelişimini Fiziksel Gelişim, Bilişsel Gelişim, Dil ve Konuşma Gelişimi ve Psikososyal Gelişim gibi birçok gelişim alanında birden inceleyeceğiz.
Dikkatinizi çocuğunuzun bütününe değil öncelikli olarak güçlü ve zayıf yönlerine çekeceğiz.
Çocuğunuzun gelişimsel gerilik gösterdiği alanları yazılı bir rapor halinde sizlere sunacağız.
Çocuğunuzun zayıf yönleri sizler, çocuğunuzun öğretmeni ve destek alacağınız uzmanlar tarafından desteklenerek sorunlar büyümeden önlenecek ve çocuğunuz gelişimi açısından kritik dönemler kaçırılmamış olacaktır.
Erken Tanı ve Tedavi: Gelişimsel ve davranışsal sorunları olan çocukların yaklaşık % 30u erken destek şansını yitirdiği zamanda tespit edilebilmektedir(Palfrey ve ark., 1987). Bu çalışmayla birlikte problem tespit edilen çocuklar okula başlamadan önce tespit edilecek ve belki de okul hayatları boyunca yakalarını bırakmayacak aksiliklere maruz kalmayacaklardır.
Ailelere Rehberlik:
a. Çocuk yetiştirirken farkına varmadan yaptığınız hataları görme ve düzeltme olanağı bulacaksınız.
b. Çocuğunuzun içinde bulunduğu yaş dönemiyle ilgili gerekli bilgileri ve bu dönemlerde dikkat etmeniz gereken noktaları öğreneceksiniz.
PROJEDE KULLANILACAK TESTLER, ENVANTERLER ve AYRINTILARI:
Denver II Gelişimsel Tarama Testi: Yapılan çalışmalar çocukların gelişimlerini bir değerlendirme aracı kullanmadan sadece klinik izlenimler ile yaptığımızda bu değerlendirmenin doğruluğunun düşük olduğunu göstermektedir(Dworkin, 1993). Bu yüzden biz de bu projede Denver II Gelişimsel Tarama Testi gibi Türk çocukları için standardizasyonu yapılmış bir değerlendirme aracına yer verdik.
Denver II Gelişimsel Tarama Testi, 0-6 yaş arasındaki çocuklara uygulanan bir gelişimsel tarama testidir. Çocuğun yaşına uygun becerilerini saptamada kullanılan bu test aynı zamanda, çocuğun gelişimiyle ilgili kuşku uyandıracak durumlarda ve gelişimsel açıdan risk etmenleri bulunan bebek ve çocukları değerlendirmede kullanılmaktadır.
Denver II Gelişimsel Tarama Testi bir zekâ testi değildir. Test, dört ayrı alanda, çocuğun gelişimini değerlendirir. Bunlar; Kişisel-Sosyal, İnce Motor, Kaba Motor ve Dil alanlarıdır. Toplam 116 maddeden oluşan ve çocuğun gelişimini ölçen sorular ile bu alanlara yönelik değerlendirme yapılır. Denver II Gelişimsel Tarama Testi, çocuğun genel gelişimi hakkında sistematik bilgiler verir ve muhtemel gelişim gerilikleri konusunda uyarır.
Denver II Gelişimsel Tarama Testini, sertifikasyon düzeyinde eğitimini tamamlamış uzmanların uygulama ve raporlama yetkinliği vardır.
Ankara Gelişim Tarama Envanteri(AGTE): Güncel kuramlara dayanan gelişimi değerlendirme araçlarının aileden alınan bilgileri içermesi kaçınılmazdır(Meisels, 1996). Bu yüzden aileden alınan bilgilerle yapılan Ankara Gelişim Tarama Envanterine(AGTE) bu projede yer verdik.
AGTE, anne-baba ile görüşme yoluyla uygulanan bir değerlendirme aracıdır. Yaşamın ilk 6 yılındaki gelişim, 154 madde ve dil-bilişsel, ince motor, kaba motor, sosyal beceri-öz bakım ve genel gelişim gibi 5 alt kategoride değerlendirilmektedir. Çocukların gelişimi, 0-3 aydan başlayarak 48-72 ay dilimine kadar aylık periyotlar halinde tek tek incelenip gözlenerek puanlanır. Bu değerlendirme anne-baba ve çocuğun bir arada olduğu ortamda yapılır. Önemli olan, çocuk hakkında en sağlıklı bilgiyi elde edebilmektir. Uygulama sonucunda çocuğun genel gelişimi hakkında sistematik bilgiler elde edildiği gibi çocukla ilgili muhtemel gelişimsel gerilikler de tespit edilir.
PROJENİN UYGULANIŞI: Değerlendirme-Destekleme ve İzleme olmak üzere 3 aşamadan oluşur.
1- Değerlendirme Aşaması: Aşağıdaki basamaklardan oluşur:
I. Öğretmen Değerlendirme Formu: 0-6 yaş arası çocukların her yaş dilimi ve gelişim alanında yapabilecekleriyle ilgili hazırlamış olduğumuz bir formdur. Bu formu kapalı zarf içinde çocuğunuzun öğretmenine gönderip doldurtuyoruz. Öğretmen doldurmuş olduğu formu yine kapalı zarf içinde kurumumuza gönderir.
II. Ebeveyn Değerlendirme Formu: 0-6 yaş arası çocukların her yaş dilimi ve gelişim alanında yapabilecekleriyle ilgili hazırlamış olduğumuz bir formdur. Aileler test uygulamalarından 1 saat önce kurumumuza gelerek bu formu doldurup uzmanımıza teslim ederler.
III. Ankara Gelişim Tarama Envanteri (AGTE) Uygulaması: AGTE konusunda sertifikalı uzman psikologlarımız tarafından uygulanır.
IV. Denver II Gelişimsel Tarama Testi Uygulaması: Denver II Gelişimsel Tarama Testi konusunda sertifikalı uzman psikologlarımız tarafından uygulanır.
V. Sınıf Gözlemi: Uzman psikologlarımızın okula giden öğrencileri sınıf ortamında 1 ders saati boyunca gözlemlediği aşamadır.
VI. Eğitsel Değerlendirme: Özel Eğitim Uzmanlarımız gelişimsel gerilik tespit edilen çocuklar ve ebeveynleriyle 1 seans düzenleyecek ve eğitsel değerlendirme alırlar. Eğitsel değerlendirme neticesinde gelişimsel gerilik yaşayan çocuğunuzla ilgili sınıf öğretmeninin uygulayacağı bir plan hazırlayacağız. Bu plan 4 ay süreli bir plan olup sınıf öğretmeninin gelişimsel gerilik yaşayan çocuğunuzla hangi gelişim alanında neleri, hangi sıralamayla çalışacağını içerir.
2- Destekleme Aşaması: Değerlendirme aşamasında gelişimsel gerilik tespit edilen çocuklara gerilik yaşadıkları gelişim alanlarına yönelik verilecek bireysel ve grup destek eğitimlerinin yapıldığı aşamadır. Bu destek 3 türlü verilebilir:
I. Ebeveyn Desteği: Ebeveynler uzmanlarımız tarafından verilecek eğitim doğrultusunda çocuğunun güçlü ve zayıf yönlerini desteklemeyi öğrenebilirler.
II. Öğretmen Desteği: Çocuğunuzun öğretmeni
uzmanlarımız tarafından verilecek hizmet içi eğitimlerle çocuğunuzun güçlü ve zayıf yönlerini desteklemeyi öğrenebilir.
III. Uzman Desteği: Dileyen aileler gelişimsel gerilik yaşayan çocukları için Dil Gelişim Merkezi (DİLGEM) uzmanlarından ücret ödeyerek destek alabilirler.
3- İzleme Aşaması: Birinci aşama olan değerlendirme aşamasında gelişimsel gerilik tespit edilen çocuğunuzla ilgili gelişmeler 4 ay sonra aşağıdaki aşamalarla yeniden değerlendirilir.
I. Öğretmen Değerlendirme Formu: Değerlendirme aşamasında doldurulan formun aynısıdır. Sınıf öğretmeni izleme aşamasında bu formu öğrencisi için yeniden doldurur. Bu sayede çocuğun değerlendirme aşamasından beri aldığı yol öğretmen gözlemiyle tespit edilir.
II. Ebeveyn Değerlendirme Formu: Değerlendirme aşamasında doldurulan formun aynısıdır. Ebeveyn izleme aşamasında bu formu çocuğu için yeniden doldurur. Bu sayede çocuğun değerlendirme aşamasından beri aldığı yol ebeveyn gözlemiyle tespit edilir.
III. Ankara Gelişim Tarama Envanteri (AGTE) Uygulaması: Uzman psikologlarımız tarafından uygulanır. Bu sayede çocuğunuzun değerlendirme aşamasından beri kastettiği yol Ankara Gelişim Tarama Envanteri kullanılarak tespit edilir.
IV. Denver II Gelişimsel Tarama Testi Uygulaması: Uzman psikologlarımız tarafından uygulanır. Bu sayede çocuğunuzun değerlendirme aşamasından beri kastettiği yol Denver II Gelişimsel Tarama Testi kullanılarak tespit edilir.
PROJEYLE İLGİLİ AÇIKLAMALAR:
1- Öğretmen Seminerleri: Bir öğretmeni yetiştirmek binlerce öğrenciyi yetiştirmektir. düşüncesinden yola çıkarak uzmanlarımız tarafından çocuğunuzun öğretmenine aşağıdaki başlıklar ve sürelerde hizmet içi eğitimler verilecektir. Çocuğunuzun öğretmeni bu eğitimlere katılarak çocuğunuzun güçlü ve zayıf yönlerini desteklemeyi öğrenebilir. Bu eğitimler ayda bir kez Cumartesi günü kurumumuz bünyesinde ve belirleyeceğimiz tarihte yapılacaktır.
a. Bilişsel Gelişim Semineri: Uzman Psikologlarımız tarafından verilecek eğitim 2 ders saati sürelidir.
b. Dil ve Konuşma Gelişimi Semineri: Uzman Dil ve Konuşma Terapistlerimiz tarafından verilecek eğitim 2 ders saati sürelidir. Bu eğitimde Alıcı Dil Gelişimi ve İfade Edici Dil Gelişimi üzerinde durulacaktır.
c. Fiziksel Gelişim Semineri: Özel Eğitim Uzmanlarımız tarafından verilecek eğitim 2 ders saati sürelidir. Bu eğitimde İnce Motor Gelişimi ve Kaba Motor Gelişimi üzerinde durulacaktır.
d. Psikososyal Gelişim Semineri: Uzman Psikologlarımız tarafından verilecek eğitim 2 ders saati sürelidir.
2- Ebeveyn Seminerleri: Uzman Psikologlarımız tarafından gelişimsel sorun yaşayan çocukların ailelerine yönelik Fiziksel Gelişim, Bilişsel Gelişim, Dil ve Konuşma Gelişimi ve Psikososyal Gelişim gibi gelişim alanlarında 4 ders saati süreli eğitim düzenlenecektir. Dileyen aileler bu eğitimlere katılarak çocuklarının güçlü ve zayıf yönlerini desteklemeyi öğrenebilirler. Bu eğitimler ayda bir kez Cumartesi günü kurumumuz bünyesinde ve belirleyeceğimiz tarihte yapılacaktır.
3- Test Uygulama Yeri: Test uygulamaları kurumumuz bünyesindeki terapi odalarında yapılacaktır. Değerlendirme sonuçlarının bir nüshası ailelere verilirken bir nüshasını ise dilerseniz çocuğunuzun öğretmeniyle paylaşacağız.
AYRINTILAR İÇİN LÜTFEN BİZİMLE İLETİŞİME GEÇİNİZ:
0 216 354 00 56
0530 825 70 05