Konuşma Gecikmesi

[Emine Hoca]

Çocuğun konuşma becerilerinin akranlarına göre belirgin derecede geri kalmasıdır. Gelişimsel aşamalardan birisidir.

Aylara göre konuşmanın normal gelişimi;

2. ay mırıldanma, yabancılara gülücük sese yönelme

3. anlamlı olmayan sesler çıkarma

4. ay gülme

6.ay sesli harfleri tekrar etme

9.ay sessiz harfleri tekrar eder

12.ay tek kelimeleri söyler

15.ay eliyle gösterip anne baba dışında kelimeleri söyler

18.ay 10 kelimeye kadar söyler

21.ay iki kelimeli cümleler

24.ay ihtiyaçlarını anlatacak kadar en fazla 3 kelimeli cümleler kurar

30.ay kendini ben diye tanımlar ve adını bilir

36.ay sayıları bilir konuşmaları anlaşılır olur

4 yaş olayları hikâyelendirir

KONUŞMA GERİLİĞİ SEBEPLERİ
Anatomik sebepler
Beyin hasarı
Anne karnında geçirilen enfeksiyonlar
Mikrosefali ( baş çevresi küçüklüğü )
Yarık damak
Enfeksiyonlar
Menenjit
Tekrarlayan orta kulak enfeksiyonu
Kimyasal ajanlara maruz kalma
Gebelikte alkol kullanma
Yenidoğan sarılığı
Travma
Kafa travması
İntrakaranial kanama
Damar tıkanıklığı ile seyreden hastalıklar
Metabolik
Otizim
Noromüsküler gelişim hastalıkları
Çevresel
En sık görülen nedenleri: zekâ geriliği, işitme kaybı, gelişimsel dil becerileri kaybı, otistik hastalılardır.

KONUŞMA GERİLİĞİNE YAKLAŞIM

Konuşma geriliği olan çocuklarda konuşmaları algılanmasında ve sesleri duymasında problem olmadığı tespit edilmelidir. Detaylı bir muayene sonrası başka becerilerinde gecikme olup olmadığı belirlenir. Genetik, metabolik, kas sinir hastalığı açısından araştırılır. Bulunan konuşma geriliğine yönelik tedavi planlanır.

KONUŞMA GERİLİĞİNDE KLİNİK İPUÇLARI

* Çocuğun ilk sözcüğünü, anlamlı sözcüğünü ve anlaşılır konuşması ne zaman söylediği
* İşitme ve görme problemi varlığı
* Nörolojik gelişimi normal mi?
* Çocukta gelişme geriliği varlığı
* Konuşmasında normalden sapma var mı? ( otizm bulgusu olabilir )
* Ailesel yoksunluk, ilgisizlik var mı?
* Ailesel bilinen hastalık varlığı
* Konvülsiyon hikâyesi varlığı

Konuşma geriliğinin tanısını koymada ve hastaya yaklaşımda önemli ipuçlarıdır.

MUAYENE BULGULARI
Baş çevresinde büyüklük veya küçüklük varlığı

Anormal yüz görünümü varlığı

Şekil bozukluğu olan kulak ve göz varlığı

Kulak zarında bozulma

Sosyal bozukluk içine kapanıklık korku ve tedirginlik hali

Sosyal çevre ile uyumsuzluk, ilgisizlik, kendine has ayrı bir hayatta yaşama

Beslenme bozukluğu ve büyüme gelişme geriliği varlığı

Koordine hareket bozukluğu

Çocukta halsizlik zayıflık çabuk yorulma

Muayene esnasında kontrol ve dikkat edilmesi gereken noktalardır. Şikâyetin tanımlanmasında yardımcı olur.



TANISAL TESTLER
Davranışsal odyometri

Kranial MRI veya CT

Genetik araştırma

Metabolik tarama testleri

EEG

Odiyometri

Dil beceri tarama testleri

Anne babanın çalıyor olması, çocukları ile yeterli vakit geçirmemeleri, bebekliklerinde onların çıkardığı seslerle yanıt vermeleri veya anlaşılır kelimelerle konuşmaması, çocuklarla kendi dilini konuşamayan yabancı bakıcıların veya konuşma bozukluğu ve ses tonu düşük yaşlıların bakması, çocuklarda konuşma gelişimini etkileyen faktörlerdir.

Konuşma diliniz anlaşılır ve normal olmalı. Bebeğinizin dili ile iletişime geçmeyin. Öğretmek istediğiniz kelimeyi bir şarkı içerisinde tekrar ederek ve ona söyletmeye çalışarak söyleyin. Dil kaslarının gelişimi için sulu gıdalardan pürtüklü gıdalara zamanında geçin. Yanak dudak ve ağız kenarındaki kaslara ufak ufak dokunarak kasların gelişimini sağlayın. Kelimeleri anlaması için şekilli skalalar kullanın ve kitap okuyun. 2 yaşına kadar anlamlı tümce kullanmayan ve 3 yaşına kadar konuşması anlaşılamayan hastaların mutlaka altta yatabilecek hastalıklar açısından değerlendirilmesi gerekir.

Dr. Cengiz AKBENLİOĞLU'ndan alıntıdır