AŞIRI DERECEDE ÇEKİNGEN (WİTHDRAWN)
DAVRANIŞLI ÇOCUKLARIN ÖZELLİKLERİ:
DAVRANIŞLI ÇOCUKLARIN ÖZELLİKLERİ:
• Yetişkin ve diğer çocuklarla iletişimde bulunmazlar. Birisi yanlarına yaklaştığında uzaklaşırlar.
• Kendilerini rahatlatmak için parmak emme,sallanma, mastürbasyon, saçlarını ve kulaklarını çekme gibi davranışlar görülür.
• Kolayca irkilir, sıçrarlar.
• Bazen utangaç, korkak, ürkek ya da çekingen olabilirler.
• Kendilerine güven geldiğinde gruba katılırlar.
• Becerileri geliştirme kapasitesine sahip olmalarına rağmen grup etkinliklerine katılmak istemezler.
• Grup etkinliklerine katılmadıkları için kalabalıktan uzak bir köşede,
kenardan diğer çocukları izlerler.
• Bakış ve davranışları ile gruba katılma ve güvenceye ihtiyaçları olduğunu belli ederler.
• Gruptan bir çocuk yanına gelir ve ısrarcı tavırla kendisinin de aralarında olmasını istediğini belirtirse, zorla da olsa yanlarına gider, birlikte bulunmalarına karşın, pasifçe grup liderinin yönlendirmesine uyar ya da oyuna hiç katılmaz, sorulara cevap vermezler.
• Yavaş hareket ederler.
• Çok seyrek konuşurlar.
• Üzüldüklerinde hıçkırarak ya da hafif sesle ağlarlar.
• Mutluluklarını hafif bir gülümseme ile belli ederler.
• Aşırı duygusaldırlar.
• Alınganlık görülebilir.
• Bazen sinirlidirler.
• Yalnızlık korkusu çekebilirler.
• Kendilerinin, ‘’Beceriksiz, sakar’’ olduklarını düşünür,kendileri hakkında olumsuz duygular geliştirirler.
• Yanlış yapmaktan korktukları için, duygu ve düşüncelerini söylememeyi ya da sanat etkinliğine katılmamayı tercih ederler.
• Çevrelerinde olup bitenden habersiz ve ilgisiz görünürler.
AŞIRI ÇEKİNGEN ÇOCUKLAR İÇİN NELER YAPILABİLİR?
• Aşırı derecede çekingen çocukların okul öncesi kurumuna uyum sağlama süreci uzundur. Bu nedenle hemen uyum sağlaması beklenemez.
• Öncelikle veli görüşmeleri yolu ile aşırı çekingenliğin sebepleri araştırılmalı, veli ile birlikte çözüm aranmalıdır.
Çocuk sürekli birilerinden korkutulmuş olabilir. (Eve hırsız gireceğinden, kaçırılacağından, birilerinden bir şey alırsa o kişinin kendisine zarar verebileceğinden, konuşursa ayıp olacağından gibi…)Bu korku verici sözler,sürekli söylendiğinde-çekingenliğin boyutu değişerek- fobilerin oluşmasına neden olur.
Sürekli eleştiri aldığı, yaptıklarının, konuştuklarının beğenilmediği bir aile ortamında yetişmiş olması da bu fobilerin oluşmasında etkendir.
• İçinde geliştiği, örnek alacağı sosyal çevresi çekingen olabilir.
ÇÖZÜM: Öncelikle çocuğu korkutan, onu tedirginleşmesine neden olan sözcüklerden, kişilerden ve olaylardan mümkün olduğunca uzak tutulmalı, yakın çevresi ile bu konuda işbirliğine gidilmelidir.
• Sebep eleştiri ise kolaylıkla başarabileceği görevler verilmeli, iş bitiminde yüreklendirici sözler söylenerek güven duygusunun gelişimi sağlanmalıdır. Örneğin: ‘’Bu işi daha önce başarmıştın. Şimdi çok daha iyisini başarabildin. Seninle gurur duyuyorum.’’ gibi sözler söylenmeli, aile de yüreklendirici sözler söylemeyi öğrenmesi yönünde desteklenmelidir.
• Gruptaki çocuklar ile konuşularak çekingen olan arkadaşlarına yardım edebilmeleri için onlardan çözüm önerileri alınmalı, grupça kararlar alınmalı, oyunlar oynayarak, yaptıklarını beğenerek, güven gelişimini kazanmasına destek olmalarının istendiği belirtilmelidir.
• Gruptaki çocuklara, çekingen çocuğun çekingenliğinin sebebi açıklanmalıdır. Kendilerinin böyle bir olay yaşayıp yaşamadıklarını anlatmalarını istemeli, çocuğun bu tür olayları yalnızca kendisinin yaşadığı fikrinden uzaklaşması sağlanmalıdır.
Emel Özdemir
Okul Öncesi Öğretmeni.
Yararlanılan kaynak: Heyecan Bozukluğu Olan Çocuklar
Karatepe Yayınları
Hasan Karatepe