Alzheimer
Pek çok kişiden duyduğumuz ve özellikle nörologların belirttikleri gibi son 10 yılda beyinle ilgili bilmediğimiz pek çok yeni bilgi elde ettik. Ortaya çıkan gelişmeler yeni tedavi yöntemlerinin gelişmesine, farmakolojik ilerlemelere yol açıp hekimlere yeni bilgiler sağladığı gibi aynı zamanda yeni hastalıkların tanımlanmasına da sebep oldu. Beyindeki meydana gelen hasarın farklı beyin sistemlerini etkilemesi ve zamanla ilerleyici bir şekilde beynin farklı alanlarında yıkıma yol açmasıyla karakterize olan tıp dilinde "nörodejeneratif hastalıklar" olarak tanımlanan hastalık grubu ile ilgili olarak da bu gelişmeler oldukça yarar sağladı. Alzheimer da yukarıda anlatıldığı üzere nörodejenaratif hastalıklardan bir tanesidir.
Yaşlılıkla beraber en çok karşılaşılan durumlar hepimizin bildiği gibi unutkanlıklar ve dalgınlıklardır. Zaman ilerledikçe "Artık hiçbir şeyi aklımda tutamıyorum","Gözlüğüm nerede,bulamıyorum", "Yolları ve isimleri karıştırıyorum" gibi şikayetleri oldukça fazla duymaya başlarız. Peki bu noktada ne yapılması gereklidir?
Öncelikle şunu belirtmekte yarar var. Her unutkanlığı veya dalgınlığı olan kişinin Alzheimer hastası olması durumu yoktur. Bu anlamda baktığımızda doğru teşhisin konulabilmesi için yapılacak olan tetkikler ve muayeneler büyük önem taşımaktadırlar. Yapılması gerekenlerden biri de nöropsikolojik testlerin uygulanmasıdır.
Yaşın ilerlemesiyle beraber dikkat, hafıza, muhakeme gibi zihinsel bir takım işlevlerimizin bozulması normalde karşılaşılan bir durumdur. Bu bozulmaların seviyesi kişinin yaşına, eğitim ve kültürel seviyesine göre de değişmektedir. Unutkanlıkla ilgili olarak yaşa bağlı normal bir bozulmanın, demans yani bunama hastalığının, dikkat bozukluğundan kaynaklanan unutkanlıkların, Alzheimer hastalığının veya tamamen başka bir beyin hastalığının birbirinden ayırt edilmesi gerekir.
Öncelikle böyle durumlarla karşılaşıldığı zaman bir beyin doktoruna (nöroloğa) gidilmesi gerekir. Nörolog muayenelerini yapar, gerekli olan durumlarda beyin görüntüleme yöntemlerinden birini kullanır ve nöropsikolojik değerlendirmenin gerekli olup olmadığına karar verir. Bütün bu değerlendirmelerden alınan sonuçlarla beraber ilaç tedavisi, psikolojik destek uygulanmaya başlanır.
Alzheimer hastalığı olan kişilerde oldukça değişik şekillerde kendini gösteren belirtiler bulunmaktadır. Yapılan araştırmaların sonuçlarına dayanarak Alzheimer hastalığının farklı alt tipleri olduğundan bahsedilmektedir.
zamanla iş ve aile Hastalık %5-10 düzeyinde genetiktir. Başlangıç yaşı 40-90 yaş arasıdır. Yapılan incelemelerde beynin farklı bölümlerinde değişimler saptanmıştır. Fakat üzerinde önemle durulan nokta beyindeki saptanan bu bulguların aynı zamanda demans yani bunama hastalığı olan kişilerde de saptanmasıdır.
Alzheimer hastalığının sebebi bilinmemektedir. Hastalıkta ilk olarak tanı koymak oldukça zordur. Hastada ortaya çıkan bellek yani hafıza bozukluğunun ilk anda Alzheimer olarak yorumlanması oldukça yanlıştır. Alzheimer hastalığında kişide başlayan unutkanlıklar hayatında oldukça etkili olmaya başlar. Özellikle hasta yakınları bu değişimleri yoğun bir şekilde fark ederler. Hastalar daha sonra giderek daha özensiz ve dikkatsiz görünmeye başlarlar. Duygusallıkları artar ve dikkatleri bozulur. Bunların yanı sıra konuşmada bozukluklar görülebilir ve bu bozukluk Alzheimer hastalığında kelime bulmada zorluk, isimlendirmede zorluk şeklinde karşımıza çıkar.
Bunun dışında Alzheimer hastasında sıklıkla davranış bozuklukları göze çarpar. Bu davranış bozuklukları genellikle hastanın çevresindeki yakınlarını rahatsız edecek boyuttadır. Hastalar gündelik bakımlarını,yemek yeme saatlerini, tuvalet ihtiyaçlarını karşılamayı veya okumayı unuturlar. Seksüel davranış bozuklukları da gösterebilirler. Alzheimer hastalığının en ilerlemiş safhasında ise hasta artık kendini tamamen bırakmış, etrafındaki olaylara ve kişilere ilgisiz, yaşamını ona yardım eden kişiler olmaksızın sürdüremeyecek boyuta gelmiştir.
Alzheimer hastalığında bahsettiğimiz psikolojik ve davranışsal bozukluklar sık görülmektedir. Ortaya çıkan bu davranışsal tablo hastanın zihinsel yeteneklerini daha da bozar.
Hastalıkların değerlendirilmesi ve doğru teşhis çok önemlidir. Her hastalığın tedavisi ayrıdır. Alzheimer hastalarında ise bu davranışsal bozukluklar genellikle ilaçla düzeltilebilirler. Bazı hastaların tedavi sürecinde aynı zamanda psikoterapi ile destek olunabilir.
Konunun başında da belirttiğimiz gibi bu hastalıklar zamanla yıkıma götüren, geri kazanımı olmayan hastalıklardır. Bu yüzden erken tanı ve teşhis çok önemlidir. Nöropsikolojik değerlendirmenin bu sürecin önemli bir parçası olduğu unutulmamalıdır. İlerleyen yaşla beraber bu türde sorunlarınız varsa kontrol ettirmeniz gerekir. Hasta yakınları için ise bu tür hastalar ilk aşamalarda sorunları fark edip kabullenmeden yoksun olduğu için şüphelenilen durumlarda kendilerine bilgi verilerek bir uzmana görünmelerini sağlamak doğru olacaktır.
Nöropsikolog
Serra İçellioğlu
Kaynak: //www.ekolpsikoloji.com/makaleler-detay.asp?id=10
Pek çok kişiden duyduğumuz ve özellikle nörologların belirttikleri gibi son 10 yılda beyinle ilgili bilmediğimiz pek çok yeni bilgi elde ettik. Ortaya çıkan gelişmeler yeni tedavi yöntemlerinin gelişmesine, farmakolojik ilerlemelere yol açıp hekimlere yeni bilgiler sağladığı gibi aynı zamanda yeni hastalıkların tanımlanmasına da sebep oldu. Beyindeki meydana gelen hasarın farklı beyin sistemlerini etkilemesi ve zamanla ilerleyici bir şekilde beynin farklı alanlarında yıkıma yol açmasıyla karakterize olan tıp dilinde "nörodejeneratif hastalıklar" olarak tanımlanan hastalık grubu ile ilgili olarak da bu gelişmeler oldukça yarar sağladı. Alzheimer da yukarıda anlatıldığı üzere nörodejenaratif hastalıklardan bir tanesidir.
Yaşlılıkla beraber en çok karşılaşılan durumlar hepimizin bildiği gibi unutkanlıklar ve dalgınlıklardır. Zaman ilerledikçe "Artık hiçbir şeyi aklımda tutamıyorum","Gözlüğüm nerede,bulamıyorum", "Yolları ve isimleri karıştırıyorum" gibi şikayetleri oldukça fazla duymaya başlarız. Peki bu noktada ne yapılması gereklidir?
Öncelikle şunu belirtmekte yarar var. Her unutkanlığı veya dalgınlığı olan kişinin Alzheimer hastası olması durumu yoktur. Bu anlamda baktığımızda doğru teşhisin konulabilmesi için yapılacak olan tetkikler ve muayeneler büyük önem taşımaktadırlar. Yapılması gerekenlerden biri de nöropsikolojik testlerin uygulanmasıdır.
Yaşın ilerlemesiyle beraber dikkat, hafıza, muhakeme gibi zihinsel bir takım işlevlerimizin bozulması normalde karşılaşılan bir durumdur. Bu bozulmaların seviyesi kişinin yaşına, eğitim ve kültürel seviyesine göre de değişmektedir. Unutkanlıkla ilgili olarak yaşa bağlı normal bir bozulmanın, demans yani bunama hastalığının, dikkat bozukluğundan kaynaklanan unutkanlıkların, Alzheimer hastalığının veya tamamen başka bir beyin hastalığının birbirinden ayırt edilmesi gerekir.
Öncelikle böyle durumlarla karşılaşıldığı zaman bir beyin doktoruna (nöroloğa) gidilmesi gerekir. Nörolog muayenelerini yapar, gerekli olan durumlarda beyin görüntüleme yöntemlerinden birini kullanır ve nöropsikolojik değerlendirmenin gerekli olup olmadığına karar verir. Bütün bu değerlendirmelerden alınan sonuçlarla beraber ilaç tedavisi, psikolojik destek uygulanmaya başlanır.
Alzheimer hastalığı olan kişilerde oldukça değişik şekillerde kendini gösteren belirtiler bulunmaktadır. Yapılan araştırmaların sonuçlarına dayanarak Alzheimer hastalığının farklı alt tipleri olduğundan bahsedilmektedir.
zamanla iş ve aile Hastalık %5-10 düzeyinde genetiktir. Başlangıç yaşı 40-90 yaş arasıdır. Yapılan incelemelerde beynin farklı bölümlerinde değişimler saptanmıştır. Fakat üzerinde önemle durulan nokta beyindeki saptanan bu bulguların aynı zamanda demans yani bunama hastalığı olan kişilerde de saptanmasıdır.
Alzheimer hastalığının sebebi bilinmemektedir. Hastalıkta ilk olarak tanı koymak oldukça zordur. Hastada ortaya çıkan bellek yani hafıza bozukluğunun ilk anda Alzheimer olarak yorumlanması oldukça yanlıştır. Alzheimer hastalığında kişide başlayan unutkanlıklar hayatında oldukça etkili olmaya başlar. Özellikle hasta yakınları bu değişimleri yoğun bir şekilde fark ederler. Hastalar daha sonra giderek daha özensiz ve dikkatsiz görünmeye başlarlar. Duygusallıkları artar ve dikkatleri bozulur. Bunların yanı sıra konuşmada bozukluklar görülebilir ve bu bozukluk Alzheimer hastalığında kelime bulmada zorluk, isimlendirmede zorluk şeklinde karşımıza çıkar.
Bunun dışında Alzheimer hastasında sıklıkla davranış bozuklukları göze çarpar. Bu davranış bozuklukları genellikle hastanın çevresindeki yakınlarını rahatsız edecek boyuttadır. Hastalar gündelik bakımlarını,yemek yeme saatlerini, tuvalet ihtiyaçlarını karşılamayı veya okumayı unuturlar. Seksüel davranış bozuklukları da gösterebilirler. Alzheimer hastalığının en ilerlemiş safhasında ise hasta artık kendini tamamen bırakmış, etrafındaki olaylara ve kişilere ilgisiz, yaşamını ona yardım eden kişiler olmaksızın sürdüremeyecek boyuta gelmiştir.
Alzheimer hastalığında bahsettiğimiz psikolojik ve davranışsal bozukluklar sık görülmektedir. Ortaya çıkan bu davranışsal tablo hastanın zihinsel yeteneklerini daha da bozar.
Hastalıkların değerlendirilmesi ve doğru teşhis çok önemlidir. Her hastalığın tedavisi ayrıdır. Alzheimer hastalarında ise bu davranışsal bozukluklar genellikle ilaçla düzeltilebilirler. Bazı hastaların tedavi sürecinde aynı zamanda psikoterapi ile destek olunabilir.
Konunun başında da belirttiğimiz gibi bu hastalıklar zamanla yıkıma götüren, geri kazanımı olmayan hastalıklardır. Bu yüzden erken tanı ve teşhis çok önemlidir. Nöropsikolojik değerlendirmenin bu sürecin önemli bir parçası olduğu unutulmamalıdır. İlerleyen yaşla beraber bu türde sorunlarınız varsa kontrol ettirmeniz gerekir. Hasta yakınları için ise bu tür hastalar ilk aşamalarda sorunları fark edip kabullenmeden yoksun olduğu için şüphelenilen durumlarda kendilerine bilgi verilerek bir uzmana görünmelerini sağlamak doğru olacaktır.
Nöropsikolog
Serra İçellioğlu
Kaynak: //www.ekolpsikoloji.com/makaleler-detay.asp?id=10